Op 13
december kopte De Volkskrant dat “Laagopgeleiden steeds ongezonder” worden. De
Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) geeft in een rapport aan dat laagopgeleiden een kortere levensverwachting hebben dan hoogopgeleiden. Ze lijden vaker en
langer aan ziekten die het gevolg zijn van een slechte voedingsgewoonte, roken,
overmatig alcoholgebruik en weinig bewegen. De RVZ vindt dat de landelijke en
plaatselijke overheid en de zorgverzekeraars meer moeten samenwerken en in
preventie moeten investeren, zodat dit gezondheidsverschil wordt verkleind.
De huidige bezuinigingsmaatregelen belemmeren dit en de laagopgeleiden worden
niet bij gezondheidsadviezen betrokken. Gevolg van betutteling? Wat moet er veranderen?
Wettelijk kader gemeente en overheid
Gemeente en overheid hebben een wettelijke zorgplicht. Gemeentes zijn sinds
1 juli 2003 verplicht om elke vier jaar een gezondheidsbeleidsnota vast te
stellen waarbij de preventienota van het Ministerie van VWS als leidraad kan
dienen. In de beleidsnota’s van 2003 en 2006 stonden overgewicht, diabetes en
hart- en vaatziekten als speerpunt voor preventie genoemd. In 2011 wordt de
term “preventienota” vervangen door “landelijke nota gezondheidsbeleid” en de
ziektebeelden worden niet meer genoemd.
De Tweede Kamer heeft in 2010 geconstateerd dat gemeentes hun gezondheidsbeleid
te algemeen formuleren. Sinds 1 oktober 2011 worden gemeenten gestimuleerd om
de landelijke nota als uitgangspunt te gebruiken voor effectief
gezondheidsbeleid (pag. 32 nota RVZ).
Gezonde keuze gemakkelijk volgens de overheid
In de landelijke gezondheidsnota staat op pagina 3 dat mensen hun keuzes
maken “in een omgeving waarin de gezonde keuze gemakkelijk is”. Ook het
Nederlands Instituut voor Gezondheidsbescherming en Ziektepreventie (NIGZ) beaamt
dit op pagina 8 van hun overzicht met acties voor een gezonde leefstijl. In de beleidsagenda 2012 staat op pagina 26 het volgende: “Mensen bepalen zelf hoeveel en wat ze eten, hoeveel ze
bewegen en hoe ze omgaan met hun gezondheid. De overheid heeft een belangrijke
rol in het verschaffen van betrouwbare en doelgerichte informatie en het
makkelijk maken van gezonde keuzes.”
Gezonde keuze gemakkelijk??
Een gezonde keuze ligt niet zo voor de hand in onze obesogene samenleving. Hoe
zit het met mensen en middelen die nodig zijn voor de acties die het NIGZ adviseert?
Laat er nou op dit moment door overheid en gemeentes bezuinigd worden
op …. PREVENTIE! En omdat de zorgkosten stijgen is in het kader van
ombuigingsmaatregelen 2012 de dieetzorg uit het basispakket 2012 geschrapt. En
wat vinden de laagopgeleiden er zelf van?
Visie van de laagopgeleiden
Uit gesprekken met laaggeschoolden (pag. 54 en 55) blijkt dat ze gezonde
voeding duur vinden. Ze hebben in het algemeen een negatief beeld van de overheid.
Volgens hen zijn gezondheidscampagnes door gezonde mensen bedacht en ze staan ver
van hun leefwereld. Tegenstrijdige adviezen zorgen voor verwarring: “Dan staat
er in de krant dat melk goed is en dan weer niet”.
Denkt de overheid echt dat laagopgeleiden die doorgaans minder geld te besteden
hebben dan een gemiddeld kamerlid hun geld uitgeven aan gezonde producten als
deze duurder zijn dan de goedkopere en minder gezonde varianten of als er een
vettax wordt ingevoerd op ongezonde producten? En dat ze meer gaan bewegen als
ze in een minder groene en/of veilige buurt wonen? Laaggeschoolden worstelen met een gezond leven en worden nauwelijks betrokken bij de ontwikkeling van beleid.
Het zou goed zijn om met hen in gesprek te gaan om het beleid beter op hen af
te stemmen.
In gesprek met de doelgroep(en)
Bij individuele benadering kan door motiverende gespreksvoering nagegaan
worden welke barrières de laagopgeleide weerhouden om gezond te eten en/of niet
te roken. Er wordt samen met de cliënt gezocht naar een oplossing die bij zijn/haar
situatie past. En al is het dan misschien niet optimaal, ook kleine
veranderingen kunnen gezondheidswinst opleveren en tot verdere wijzigingen in
leefstijl leiden en meer gezondheidswinst.
Op groepsniveau kan gewerkt worden met het vergelijkbare intervention mapping. Uit
onderzoek blijkt dat dit tot ontwikkeling van interventies leidt die beter
aansluiten bij de behoeften en mogelijkheden van de doelgroep(en).
Preventiewerkers willen wel aan de slag
Hiervoor moet er geïnvesteerd worden in tijd, geld en personeel. De mensen
zijn beschikbaar, bezuinig ze niet weg, want dat is verspilling en het leidt op
termijn tot nog hogere zorgkosten.
Oh ja, de dieetzorg moet weer terug in het basispakket. Daarom vraag ik u om
deze petitie te tekenen. Alvast dank, ook namens mijn collega-diëtisten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten