donderdag 27 december 2012

Goede voornemens: Voorbereiding


Zodra er een nieuw jaar begint komen de goede voornemens weer uit de kast. Na de feestdagen en met een blanco agenda neemt menigeen zich voor om gezonder te gaan leven. Toch is dit eenvoudiger uitgesproken dan gedaan. De meeste mensen gaan voor een snelle start, terwijl een goede voorbereiding het halve werk is. Het duurt wat langer, maar levert op de lange duur meer winst/gewichtsverlies.


Met ingang van 1 januari 2013 zal deze blog alleen verschijnen op deze website. Hier zijn ook alle eerdere afleveringen van deze blog in het blogarchief op deze website te vinden.

donderdag 20 december 2012

Smakelijk kerstdiner


Nog een paar dagen en dan is het Kerstfeest. Menigeen doet zich dan tegoed aan een uitgebreid kerstdiner en in de aanloop tot deze dagen zijn er in verschillende folders van de winkeliers mooie aanbiedingen van allerlei lekkernijen. Zouden er dan toch meer mensen thuis eten? Hoe zit het dan met de kookkunst? Er zijn voldoende kookprogramma’s, maar hoe is de kwaliteit van de maaltijden?


Met ingang van 1 januari 2013 zal deze blog alleen verschijnen op deze website. Hier zijn ook alle eerdere afleveringen van deze blog in het blogarchief op deze website te vinden.

donderdag 13 december 2012

Winst door claimswetgeving


Vanaf 14 december 2012 zijn alleen claims op voedingsmiddelen en –supplementen toegestaan die door de Europese Voedsel en Warenautoriteit (EFSA) zijn goedgekeurd. Veel claims zoals die van sportvoedingssupplementen hebben de toetsing aan de huidige wet door de EFSA niet doorstaan. Dat lijkt verlies, maar kan winst opleveren als er beter ingezet wordt op het gebruik van basisvoeding…


Met ingang van 1 januari 2013 zal deze blog alleen verschijnen op deze website. Hier zijn ook alle eerdere afleveringen van deze blog in het blogarchief te vinden.

woensdag 5 december 2012

Keuzestress matigen


Nederlanders worden langer en zwaarder. We geven verhoudingsgewijs minder uit aan voeding dan een eeuw geleden, maar mensen met een smalle beurs vinden gezonde voeding duur. Er is voldoende voedsel voorhanden, maar toch wordt er ongezonder gegeten. Voeding wordt op veel plaatsen aangeboden en we vinden het moeilijk om te kiezen en de verleiding te weerstaan. Wat meldt het Centraal Bureau van de Statistiek hier (niet) over?

Lees hier meer

Met ingang van 1 januari 2013 zal deze blog alleen verschijnen op deze website. Hier zijn ook alle eerdere afleveringen van deze blog in het blogarchief te vinden.

woensdag 28 november 2012

Cadeautips


Nog even en het heerlijk avondje breekt weer aan. Menigeen breekt zijn hoofd voor een leuk cadeau. Vaak wordt er gekozen voor de traditionele dingen zoals een luchtje, een cd, een dvd of een boek. Omdat het lastig is om de smaak van iemand in te schatten volgen er nu twee tips waarbij aan meerdere smaken is gedacht en de ontvanger kan er meerdere jaren plezier van hebben. Tot slot nog een belangrijke tip voor sporters die voor dopingcontroles in aanmerking kunnen komen.


Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de website http://www.sportvoedingsadvies.eu  verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van deze website

woensdag 14 november 2012

Winterkost dikmaker??


Nog even en de laatste maand met de o in de naam is bijna om. Vroeger werd de r in de maand gekoppeld aan het innemen van levertraan. De o is te koppelen aan stamppot, oven- en  stoofschotel. Nee dit is niet een landelijk fenomeen, maar zodra de zomermaanden voorbij zijn komen deze wintergerechten vaker op tafel. Zijn deze gerechten gezond? Of wordt overgewicht door andere zaken veroorzaakt?

Lees hier verder

Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de website http://www.sportvoedingsadvies.eu  verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van deze website 

vrijdag 9 november 2012

Kleine hapjes, rode borden en meer


Vorige week werd het regeerakkoord bekend gemaakt. Qua voeding wordt er ook nu ingezet op het weerbaar maken van mensen tegen de voedselverleiding. Tegenwoordig worden er steeds meer “ontdekkingen” gedaan waardoor mensen"zich beter kunnen wapenen" tegen het overeten en slimmer kiezen voor kleinere porties. En er is nog meer mogelijk.


Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de website http://www.sportvoedingsadvies.eu  verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van deze website 

donderdag 1 november 2012

Voorkom een valse start


Binnen de sport is het belangrijk dat je goed in het startschot valt bij een schaats-, zwem- of atletiekwedstrijd, anders wordt er een valse start genoteerd. Ieder toernooi dient goed voorbereid te worden. Dat geldt ook voor elke dag. Je morgen begint met een dagelijks ochtendritueel van opstaan, douchen, zelfverzorging en natuurlijk een ontbijt. Toch wordt deze maaltijd nog te vaak geschrapt. En dat kan nadelige gevolgen hebben. Een goed ontbijt is het halve werk.

Lees hier verder

Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de website http://www.sportvoedingsadvies.eu  verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van deze website 

woensdag 24 oktober 2012

Te mooi om waar te zijn

Je kent ze wel. Die advertenties van een vrouw die geweldig is afgevallen door het gebruik van middel XXX met een foto van tobberige vrouw voor- en na die tijd een plaatje om te zien. En natuurlijk de advertentie van de zorgelijke man die na het gebruik van middel YYY graag een gebronsd, gespierd torso met een sixpack heeft en dan ook gelijk een prachtige vrouw aan zijn zijde heeft. Misleiding! Maar hoe is dat te herkennen?

Lees hier verder...
Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de hierboven genoemde website verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van de website
 http://www.sportvoedingsadvies.eu

woensdag 17 oktober 2012

Minister van Voedsel


Soms zie je een advertentie voor een baan waarbij je gelijk wel een aantal ideeën hebt hoe je het zou aanpakken als je voor de functie zou worden aangenomen. Als ik minister zou zijn van voedsel en echt beleid zou mogen voeren dan zou ik het wel weten… Mijn passie ligt natuurlijk bij voeding, gezonde leefstijl en sport. Laat er nu in De Volkskrant een advertentie staan waarin een minister voor voedsel wordt gevraagd. Dat is dus de gelegenheid die ik niet voorbij wil laten gaan, want ik heb genoeg te bieden...


Lees hier verder...Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de hierboven genoemde website verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van de website http://www.sportvoedingsadvies.eu

donderdag 11 oktober 2012

Verwende kinderen, onwetende ouders?


In vergelijking met vroeger zijn er meer mensen met overgewicht. Dit begint al op jonge leeftijd. De een roept dat het komt doordat beide ouders werken en kinderen tegenwoordig teveel worden verwend. De ander wijt het aan het gebrek aan kennis over gezonde voeding bij ouders. Toch lijkt het er ook op dat ouders en kinderen zich laten misleiden door de reclame en hun eigen ideeën.  Preventie is een kwestie van een lange adem. Alleen hoe pak je het aan?

Lees hier verder...Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de hierboven genoemde website verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van de website http://www.sportvoedingsadvies.eu

donderdag 4 oktober 2012

Lieflijke natuur wreder dan gedacht


Vaak worden kruidenpreparaten luid aangeprezen met de kreet: “Het is natuurlijk”, alsof dat een garantie is voor “goed” en “gezond”. De werkelijkheid zit helaas anders in elkaar. In de tijd van de oude Grieken werden sommige kruiden zelfs toegepast om de doodstraf te voltrekken. Maar wie een ernstige ziekte kan het als een laatste strohalm vastgrijpen, terwijl het beter is om eerst eens goed te oriënteren of dat nou wel zo verstandig is… Daarom eerst een inleiding en dan een korte rondleiding in de kruidentuin.



Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de hierboven genoemde website verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van de website http://www.sportvoedingsadvies.eu.

donderdag 27 september 2012

Dress Red Day, zorg voor je hart


Hart- en vaatziekten zijn de laatste jaren doodsoorzaak nummer 1 bij vrouwen. Tot nu toe zijn de meeste behandelingen van hart en vaatziekten gebaseerd op onderzoeksgegevens verkregen uit studies bij mannen. Bij vrouwen is nog onvoldoende bekend over de wijze waarop hart- en vaatziekten zich uiten en ook hoe ze het beste behandeld kunnen worden. Ook over de preventie ervan bij vrouwen is nog lang niet alles opgehelderd. Om aandacht te vragen voor dit probleem wordt op 29 september de Dress Red Day georganiseerd. Toch kan er al meer ingezet worden dan nu gebeurt. Om dat te realiseren zijn een aantal stappen nodig.



Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de hierboven genoemde website verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief van de website http://www.sportvoedingsadvies.eu.

donderdag 20 september 2012

Sparen voor gezondheid

Zorgverzekeraar Menzis introduceert een spaarsysteem voor gezonde producten. Verzekerden kunnen spaarpunten verdienen door gezond te leven. Een mooi streven om gezond gedrag te stimuleren, maar hoe werkt het eigenlijk? Hoe wordt er gecontroleerd? Wat wordt er gedaan op het gebied van voeding? Waarom punten verzamelen, terwijl het behoud van gezondheid al een beloning op zich is? Een idee voor andere zorgverzekeraars, of toch liever niet?

Gezond leven kan kosten besparen
De stijging van de zorgkosten en de oplopende begrotingstekorten hebben tot  bezuinigingen op het zorgbudget. Daarnaast zijn de eigen bijdrage en het eigen risico en de verzekeringen verhoogd. Toch kan er nog meer ingezet worden op gezondheidswinst door preventie, maar in de beleidsagenda van 2012 is uitgesproken dat de overheid af wil van betuttelende campagnes. Menzis wil haar klanten tot een gezonde leefstijl stimuleren door middel van een spaarsysteem. Wat wordt er door Menzis gezien als een gezonde leefstijl?
Lees verder op 
www.sportvoedingsadvies.eu/blog
Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de hierboven genoemde website verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief.

donderdag 13 september 2012

Jong geleerd is oud gedaan


Het aanmoedigen van ouders om in de weekenden actief te zijn is mogelijk een goede actie om kinderen meer te laten bewegen. Dat is een mooi streven, maar onderzoek leert dat bewegen alleen onvoldoende effect heeft om obesitas aan te pakken. Ook een aanpak op het gebied van de voeding is nodig. Hierbij dient niet alleen ingezet te worden op het vergroten van de weerbaarheid van kinderen, maar ook de ouders kunnen een handreiking gebruiken. Ze beseffen vaak niet hoeveel verleidingen hun kind tegen komt.

In beweging
Onderzoekers in Denver toonden aan dat het loont om ouders en kinderen in het weekend aan te zetten tot bewegen. Doordat de ouders meedoen worden de kinderen gestimuleerd om ook actief te zijn. Maar de obesitas-epidemie kan nog beter aangepakt worden, door in te zeten op een betere voedingsgewoonte van de kinderen. Hoewel er al jaren alarm wordt geslagen over de toename van het aantal kinderen met overgewicht, komt de huidige overheid niet verder dan te stellen dat de ouders hun verantwoordelijkheid moeten nemen en een aanbod voor scholen om leefstijl in het onderwijs in te bouwen. Ouders zijn verantwoordelijk voor de (op)voeding van hun kinderen, maar kunnen wel een steuntje in de rug gebruiken. En dit geldt niet alleen voor bewegen.

Lees verder op www.sportvoedingsadvies.eu/blog
Deze blog zal met ingang van 1 januari 2013 alleen op de hierboven genoemde website verschijnen. Alle oude afleveringen van deze blog zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief

donderdag 6 september 2012

Ik kies bewust


Nee, dit gaat niet over het logo. Trouwe lezers weten dat ik daar geen fan van ben. Het gaat ook niet over de verkiezingen. Kiezen betekent kleur bekennen. In onze voedingsmiddelen komen veel kleuren voor. En ik kies graag voor kleur, maar dan bij voorkeur wel natuurlijk. Ook smaak en geur zijn belangrijk. Eten wat er mooi uitziet, maar niet smaakt zal niet veel worden geconsumeerd. Eten kan smakelijk en kleurrijk worden gemaakt met natuurlijke ingrediënten. Dat lijkt misschien ingewikkeld, maar is soms eenvoudiger dan gedacht. Met een beetje meer aandacht voor de broodmaaltijden lukt het namelijk veel beter om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. En de boterhammen en broodjes krijgen meer kleur.
Brood, daar zit wat in
In Nederland is een uitgebreide keuze mogelijk voor brood. Van allerlei soorten wit tot het donkerste volkoren- rogge- en meergranenbrood. Brood is een belangrijke leverancier van koolhydraten, vezels,  vitamines van het B-complex, ijzer en jodium. Een donkere kleur van het brood is geen garantie dat het brood meer vezels bevat.

Lees meer op www.sportvoedingsadvies.eu
Met ingang van 1 januari 2013 zal deze blog alleen nog op de hierboven genoemde site worden gepubliceerd. Alle eersre afleveringen zijn daar ook terug te vinden in het blogarchief.

donderdag 30 augustus 2012

Geranamine verboden!!


Op 23 augustus ’12 maakte de Voedsel en Waren Autoriteit bekend dat Geranamine van de Nederlandse markt wordt gehaald. Geranamine wordt verwerkt in afslankproducten en sportvoedingssupplementen voor een workout. Geranamine wordt in verband gebracht met ernstige bijwerkingen als hersenbloedingen. Er is geen veilige dosis vastgesteld en het staat al sinds enkele jaren op de Dopinglijst. Toch blijken er nog steeds sporters te zijn die positief testen op deze stof. Onlangs gebeurde dat ook tijdens de Olympische Spelen in Londen. Sporters doen er goed aan om eerst advies in te winnen voordat ze een supplement gaan gebruiken want er zijn betere manieren om een goed gewicht te bereiken en te behouden en voor een goede workout.
Geranamine is doping
Het staat al enige jaren op de Dopinglijst omdat het prestatie-bevorderend kan werken en omdat het mogelijk schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Daarmee voldoet het aan twee van de drie criteria waarop stoffen en methoden worden beoordeeld of ze een plaats ‘verdienen’ op de Dopinglijst. De Dopingautoriteit waarschuwde al langer voor deze stof, omdat deze stof gebruikt wordt in fatburners en producten die de workout kunnen verbeteren. 

Lees meer op: www.sportvoedingsadvies.eu/blog
N.B. Met ingang van 1n januari 2013 zal deze blog alleen te vinden zijn op de hierboven genoemde locatie. Alle eerdere afleveringen zijn daar ook terug te vinden.
U kunt zich ook gratis abonneren op de nieuwsbrief.

donderdag 23 augustus 2012

Olympische uitdaging

Op 29 augustus beginnen de Paralympische Zomerspelen in Londen. Evenals alle Olympische sporters gaan onze paralympiërs en hun begeleiders ervoor om er ook wat moois van te maken. Nederland heeft aangegeven dat ze in 2028 graag gastland willen zijn voor de Olympische Spelen. Om in aanmerking te kunnen komen is voldoende draagkracht en ambitie nodig. En een gezonde samenleving.
Één van de grote bedreigingen is echter de toename van overgewicht en obesitas en de toename van de zorgkosten. Terwijl politici, over elkaar heen rollebollen en elkaar aftroeven in mooie verkiezingsbeloften, blijft dit probleem voortwoekeren door korte termijn visies. Tijd om de zorgkosten om te zetten in gezondheidsinvesteringen. Dus inzetten op gedrag, voeding en beweging.


Actieve mensen leven langer
Op 18 juli rapporteerden onderzoekers in The Lancet dat bij 6% van de hart- en vaatpatiënten, 7% van de diabetes type 2-patiënten, 10% van de borst- en dikke darmkankerpatiënten over de gehele wereld inactiviteit de oorzaak is. Per jaar sterven 5,3 miljoen mensen op de wereld aan de gevolgen van inactiviteit.
In Nederland is bij 6% van de sterfgevallen inactiviteit een belangrijke oorzaak. In absolute getallen gaat het in ons land om 8000 sterfgevallen per jaar. In het rapport “Ons eten gemeten” uit 2004 is opgemerkt dat een gezonde leefstijl tot een toename van de gemiddelde levensverwachting leidt van ongeveer acht maanden, waarvan de helft ziektevrij zijn. 


Lees verder 

Per 1 januari 2013 zal deze blog alleen op www.sportvoedingsadvies.eu worden gepubliceerd. Op deze site vind je alle informatie over Palsma Sportvoedingsadviesbureau en kun je je inschrijven voor de gratis nieuwsbrief.

donderdag 16 augustus 2012

Slimme voeding, een symptomatische aanpak?


Door een aantal universiteiten wordt gewerkt aan voeding die op tijd een signaal aan onze hersenen moet geven wanneer we voldoende hebben gegeten, om eetbuien te voorkomen. Ook wordt er gewerkt aan medicijnen die ons gevoeliger moeten maken voor verzadiging. Deze producten hebben uiteindelijk als doel om de obesitasepidemie aan te pakken. In het verleden zijn vaker voedingsmiddelen ontwikkeld waarvan beweerd werd dat ze eetlustremmend zouden werken of de opname van vet uit voeding zouden blokkeren. In de praktijk is het moeilijker om zo’n product te ontwikkelen dan er wordt gedacht. Utopie of een marketingtruc? En wat is de winst van zo’n onderzoek?

Optimelistische Fabel
Het is nog maar zes jaar geleden dat Optimel, een dochteronderneming van Campina het product Fabuless op de markt bracht. Dit product is slechts kort in de handel geweest. Fabuless bevatte een olie-in-water emulsie die bestond uit palmolie en haverolie die het product een volle smaak gaf. De vetemulsie zorgde voor een tragere vertering, waardoor  het gevoel van verzadiging langer zou duren. Ook zou Fabuless ervoor zorgen dat er bij de volgende maaltijd 10-15% mindere energie of calorieën worden ingenomen, maar dit werd in onderzoeken niet bevestigd.
Naast het verhogen van verzadiging is in het verleden ook ingezet op het blokkeren van de vetopname uit de voeding.

Olestra
In 1996 werd een olean, soort namaakvet door Procter and Gamble ontwikkeld dat de merknaam Olestra meekreeg. Olestra wordt toegepast in zoutjes en chips, zodat de volle smaak behouden blijft, maar het blokkeert de opname van vet uit de voeding. Volgens de website vanolean is Olestra in 22, voornamelijk Zuid-Amerikaanse en Aziatische landen toegelaten. 
Op de website wordt verwezen naar een handjevol wetenschappelijke onderzoeken waarin gewichtsreductie werd aangetoond. De site meldt niets over de bijwerkingen, terwijl gebruikers klachten ervaren als misselijkheid, winderigheid en vetdiarree. Het nadeel van een producten als Olestra is dat het de opname van de in vet oplosbare vitamines A,D, E en K remt en daardoor kan veelvuldig gebruik op langere termijn mogelijk tot tekorten aan deze vitamines leiden.

Overeenkomst tussen al deze middelen
Deze functionele voedingsmiddelen beloofden veel, maar in onderzoek werden geen blijvende gewichtsafname over verminderde energie-inname aangetoond. Er is sprake van een symptomatische aanpak. De consument kan gaan denken dat er meer gegeten kan worden en dat er minder opgelet hoeft te worden bij de inkoop en de bereiding van de maaltijden. Het verstoorde evenwicht tussen energie-inname, verzadiging en energieverbruik wordt niet blijvend aangepakt.
Elke keer wordt de hoop van mensen met overgewicht en obesitas aangewakkerd en weer teniet gedaan.
Toch geloven de onderzoekers dat er een stap voorwaarts gemaakt kan worden.

Welke winst kan dit onderzoek bieden?
Het is nog steeds niet duidelijk welke voedingsstoffen invloed hebben op de balans tussen energie-inname en verzadiging. Er is wel bekend hoe darmhormonen het honger en verzadigingscentrum in de hypothalamus beïnvloeden, maar er is weinig informatie hoe – en welke voedingsstoffen en voedingsmiddelen hier een rol in (kunnen) spelen. Daarnaast is niet duidelijk wat de invloed vanuit andere hersengebieden waar ook signalen van darmhormonen worden verwerkt op het honger- en verzadigingscentrum.
Ook weten we niet of deze invloeden gedurende de verschillende levensfasen veranderen en of dit verschilt tussen mannen en vrouwen en mensen met onder- normaal of overgewicht.
Meer begrip van de invloed van specifieke voedingsstoffen en voedingsmiddelen op alle mechanismen die honger en verzadiging regelen kan leiden tot gerichtere voedingsadviezen gedurende de verschillende levensfasen en voor verschillende doelgroepen om overgewicht tegen te gaan en te behandelen.

De vette adder onder het gras
Wanneer een voedingsstof geïdentificeerd wordt kan deze ook extra worden toegevoegd aan voedingsmiddelen, zodat er minder van gegeten wordt. Dat kan een vals gevoel van veiligheid geven, want er hoeft niet meer opgelet te worden wat er verder gegeten wordt. Ook kan het prima dienen als aflaat, omdat het functionele voedingsmiddel “de eetlust remt” en er dus niet meer op de portiegrootte van andere maaltijden hoeft te worden gelet. Een prachtig voorbeeld van symptoombestrijding. De productie van zo’n functioneel voedingsmiddel kost natuurlijk meer geld dan een gewoon voedingsmiddel. En dat is nou het grote voordeel van zo’n voedingsmiddel. De producenten kunnen hun kas weer spekken ten koste van het volk.
Als dit de toepassing wordt heet het gewoon misleiding. En dan verdient het eerder de naam sluwe dan slimme voeding. 


Met ingang van 1 januari 2013 verhuisd deze blog helemaal naar http://www.sportvoedingsadvies.eu 

donderdag 9 augustus 2012

Melk (on)gezond?


Regelmatig duiken verhalen op in de krant en andere media dat melk ongezond zou zijn. Melk zou osteoporose niet voorkomen, maar juist bevorderen. Het zou de ziekte van Parkinson veroorzaken en de kans op eierstokkanker bij vrouwen en prostaatkanker bij mannen vergroten. Het grootste deel van de wereldbevolking kan geen melk verdragen. Toch wordt melk door het Voedingscentrum en andere voorlichtingsinstanties als belangrijke bron van eiwit, calcium (kalk) en B-vitamines gepromoot. Tegenstrijdig? Hoe zit het eigenlijk? Wat zegt de wetenschap?

Richtlijnen osteoporose
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hanteert een norm van calciuminname op 500 mg, oftewel een beker melk als er verder een voeding gebruikt wordt die aan de aanbevelingen voldoet. In Nederland ligt de norm voor calcium voor mensen ouder dan 70 op 1200 mg, per dag en dat is beduidend hoger dan de WHO-norm. Voor volwassenen ligt de norm op 1000 mg. Toch leggen de WHO en het CBO, de instantie die in Nederland de behandelingsrichtlijnen voor ziekten opstelt, niet de nadruk op het gebruik van melk om botbreuken te voorkomen. De WHO stelt dat er een verband is tussen calcium- en vitamine D-inname en de botmineraaldichtheid en dat ouderen die te weinig melkdrinken wel een grotere kans hebben op een calciumtekort (pag 129-133 in het rapport). Volgens de Europese Voedsel en Warenautoriteit, EFSA zorgt melk voor 45-70% van de calciuminname, maar er is geen hard bewijs dat calcium uit melk osteoporose kan voorkomen.
En wat zegt de wetenschap over melk en osteoporose?

Geen verband tussen melk en osteoporose
De Amerikaanse Voedingswetenschapper Walter Willet stelt tijdens Lof der Geneeskunst 2011 (schuif de timer naar 1.04) dat melk en calciumsupplementen geen invloed hebben op het ontstaan en het voorkómen van botbreuken; zelfs als er van de WHO-norm van 500 mg per wordt uitgegaan. Bewegen en voldoende vitamine D-inname werken wel preventief tegen osteoporose.
In landen waar vaker meer dan een halve liter melk per dag wordt gedronken worden mensen langer en er komen vaker heupfracturen voor. Vrouwen hebben sowieso een groter risico op osteoporose, maar er is geen oorzakelijk verband aangetoond tussen het drinken van melk en het vaker optreden van botbreuken.  Als een langere vrouw valt is de kracht op de botten groter dan bij een kleine vrouw, doordat langere vrouwen meestal zwaarder zijn. Maar tegenstanders van melk stellen dat de meeste mensen geen melk kunnen verdragen.

Melk is niet goed voor elk
Aziaten en Afrikanen vormen het grootste deel van de wereldbevolking en ze hebben minder vaak heupfracturen door osteoporose dan Amerikanen en Europeanen. Zij missen vaak het enzym lactase dat nodig is voor de vertering van het melksuiker lactose. Het drinken van kleine hoeveelheden melk kan bij hen leiden tot opgeblazenheid, winderigheid en diarree. Ze kunnen vaak wel yoghurt, kwark en kaas gebruiken, omdat deze geen of een laag lactosegehalte hebben. Wie lactose-intolerant is en toch melk wil drinken kan preparaten die de lactose in de melk afbreken, zoals Kerulac, Disolut en Kerutabs gebruiken. Blanke mensen zijn mondiaal in de minderheid, maar beschikken wel over het enzym lactase waardoor ze lactose wel goed kunnen verteren.

Geen verband tussen melk Parkinson
In de vorige decennia is in enkele onderzoeken een verband gesuggereerd tussen het drinken van melk en het ontstaan van de ziekte van Parkinson. En soms worden deze onderzoeksresultaten gebruikt om het drinken van melk te ontmoedigen, maar een literatuursearch met de zoektermen 'milk' en 'Parkinson' op Pubmed, een wetenschappelijke database voor medische artikelen, leert dat dit verband niet aangetoond is.
Vervolgens worden er door de tegenstanders van melk verbanden gelegd tussen melk en kanker. Ook hier ging Walter Willet tijdens zijn Lof der Geneeskunstlezing (schuif de timer naar 1.04 bij het volgen van deze link) op in.

Relatie melk en kanker niet bewezen
Borst- en prostaatkanker komt vaker voor in landen waar meer dan 3 glazen melk per dag worden gedronken, maar dat kan ook veroorzaakt worden door andere leefstijlfactoren die niet zijn meegenomen in de studies.
Lange vrouwen hebben een groter risico op het ontwikkelen van borstkanker en kanker van de dikke en de endeldarm en dat geldt mogelijk ook voor kanker aan de alvleesklier en de eierstokken. Qua voeding is alleen een verband gevonden met melk, maar niet met kaas. Willet veronderstelt dat het hormoon IGF-1 dat wel in melk, maar niet in kaas voorkomt hier de oorzaak van is. IGF-1 heeft invloed op de werking van groeihormoon en op de lengtegroei.
Onderzoek in de VS toonde aan dat melk (en calcium) tot een geringe afname van het risico op kanker aan de dikke darm en diabetes type 2 leiden, maar in de VS wordt vitamine D aan de melk toegevoegd. Het is mogelijk dat alleen vitamine D preventief werkt tegen kanker, maar het kan ook dat calcium in combinatie met andere stoffen in melk hiervoor zorgt. 

Conclusie
Er is meer onderzoek nodig om de invloed van melk op het ontstaan en voorkómen van osteoporose, de verschillende vormen van kanker en andere ziekten in kaart te brengen, voordat er een goede richtlijn kan worden gegeven over de ideale aanbeveling.
Tot die tijd is het aan te raden om niet meer dan 3 glazen halfvolle of magere melkproducten per dag te gebruiken, zodat er wel voldoende eiwit, calcium en B-vitamines met melk worden ingenomen. De Amerikaanse maat voor 1 glas is 245 ml en dat komt dus overeen met 3 glazen melk.

Oh ja, deze blog is niet gefinancierd door de zuivelindustrie of de antimelklobby en ook niet door de producenten van middelen om lactose te verteren.

Deze blog zal vanaf 1 januari niet meer op deze pagina worden gepubliceerd maar via www.sportvoedingsadvies.eu. Alle afleveringen van deze blog zijn  daar terug te vinden en daar kunnen ook reacties worden geplaatst.

donderdag 2 augustus 2012

Gevaarlijk lijnen in de sport


Goede sportvoeding draagt bij aan betere sportprestaties. Vaak denkt Jan Publiek dat sporters heel gezond eten, maar de praktijk wijkt soms sterk af van de theorie. Er zijn sporten waarbij het uiterlijk, gewicht en een gewichtsklasse belangrijk zijn. Zolang een sporter geen of nauwelijks moeite hoeft te doen om aan het ideale beeld of gewicht te voldoen is er geen probleem, maar als dat niet zo is kan het risico van een verstoorde voedingsgewoonte op de loer liggen.

Risicosporten
Sporters die te zwaar zijn voor hun lengte zijn minder snel. Dat is nadelig in  spelsporten, maar nog meer bij duursporten zoals atletiek, wielrennen, schaatsen etc.
Voor sporten waarbij met gewichtsklassen wordt gewerkt, zoals judo, taekwondo en boksen, is het gunstig om het gewicht net onder de norm voor een bovenliggende klasse te handhaven. Het gewicht kan dan optimaal worden ingezet als krachtelement bij de confrontatie met de tegenstander. 
In esthetische sporten, zoals turnen en schoonspringen kan het uiterlijk bepalend zijn voor het resultaat. Maar is lichter ook altijd beter?

Slanker, strakker, gespierd en zwaarder
Een ranke sporter is doorgaans leniger en kan daardoor gemakkelijker en sneller bewegen. Spierweefsel is compact en heeft een hoger soortelijk gewicht dan vet, oftewel 1 kg spierweefsel neemt minder ruimte in dan 1 kg vet. Een gespierde sporter ziet er strak en compact uit in tegenstelling tot een sporter die meer vetweefsel heeft en toch hetzelfde weegt.
Vrouwen ondervinden vaker problemen bij het op gewicht blijven.

Vrouwelijke sporters meer risico op eetstoornis
Vrouwen hebben een tragere stofwisseling, doordat ze minder spiermassa hebben dan mannen. Mannen hebben door hun hogere testosterongehalte meer spiermassa dan vrouwen. Meer spiermassa zorgt voor een hogere stofwisseling. Vrouwen moeten dus meer moeite doen om hun gewicht laag te houden dan mannen en daardoor zijn ze vatbaarder voor het ontwikkelen van eetstoornissen. 
Het fenomeen ‘eetstoornissen in de sport’ is ook in 2000 onderzocht. Uit onderzoek van Karin de Bruin (2010) blijkt dat 20% van de vrouwelijke sporters en 8% van de mannelijke sporters met een eetstoornis kampt. Bij niet-sporters liggen deze percentages respectievelijk op 9% en 0,5%. In sporten waar uiterlijk een belangrijke rol speelt zijn meer vrouwelijke dan mannelijke beoefenaars te vinden.

Uiterlijk en gewichtsklasse
Turners zijn zeer gespierd en er is veel kracht nodig voor de oefeningen aan de verschillende toestellen en de vloer. Turnsters daarentegen ogen rank, maar ook voor hen geldt dat de oefeningen veel kracht kosten. Bij het vrouwenturnen speelt elegantie een belangrijke rol. Bij turnsters komen vaker eetstoornissen voor dan in andere sporten.
Sporters die toch in een lagere gewichtsklasse willen uitkomen ondanks de grote moeite die ze er voor moeten doen, hanteren in de laatste weken voor de belangrijke wedstrijd(en) soms rigoureuze methoden, zoals extreem laag-energetische diëten. Dit kan ten koste gaan van de prestatie en in extreme gevallen kan dit leiden tot eetstoornissen.

NOC*NSF onderneemt actie
Eetstoornissen kunnen tot blijvende schade leiden en in 15% van de gevallen zelfs tot overlijden. Daarom is het voor sportbegeleiders van belang om alert te zijn als een sporter voortdurend bezig is met haar gewicht, veel bezig met afvallen, voortdurend lijnt ondanks een goed gewicht, overmatig traint ook al is er sprake van overbelasting en blessures, klachten heeft over slaapproblemen of als de sporter zich afsluit voor haar omgeving.
Het NOC*NSF geeft meer informatie op een speciaal deel van haar website. Sinds 2010 is er ook specifieke begeleiding voor sporters met eetstoornissen. Hierover is meer te vinden op
www.eetstoornissenindesport.nl

Voorkomen is altijd beter
Uiteraard geldt ook hier: Voorkomen is beter dan genezen. Goedevoedingsadviezen en begeleiding zijn vanaf het begin van een sportleven vanbelang, want jong geleerd is oud gedaan. Ondanks alle voorlichting dienen begeleiders alert te blijven op signalen die op een eetstoornis kunnen wijzen.
Voor ieder lid van het begeleidingsteam geldt dat er geen uitspraken over uiterlijk of gewicht worden gedaan over of naar sporters die als kwetsend kunnen worden ervaren. Oftewel: Respect man!

Meer informatie is te vinden op www.sportvoedingsadvies.eu

donderdag 26 juli 2012

Olympische verwarring


Op 27 juli gaan de Olympische Spelen weer van start. Vorige week meldde ik dat er binnen de sport te weinig aandacht is voor sport-specifieke voeding, maar een wetenschappelijk tijdschrift berichtte dat het bewijs voor de gunstige effecten van sportsupplementen ontbreekt. Hier werd voornamelijk gekeken naar het nut voor de gewone consument, maar de vraag of sportvoedingspreparaten en sport-specifieke supplementen wel voordeel kunnen bieden aan (top)sporters bleef echter onbeantwoord. Beide berichten spreken elkaar tegen en dat leidt tot een Olympische verwarring.
Wat zegt de Europese Voedsel en Warenautoriteit, het EFSA en het NOC*NSF? Hoe luiden de voedingsadviezen voor sporters?

Voedingsadviezen voor de verschillende typen sporters
Een recreatiesporter die 1 à 2 uur per week aan zijn sport besteedt, kan volstaan met de Richtlijnen Goede Voeding.
Bij de wedstrijdsporter die 7 tot 10 uur per week traint, is het afhankelijk van de tak van sport of er specifieke adviezen nodig zijn. Een dammer of een schaker kan heeft ook voldoende aan een goede basisvoeding, maar een wielrenner of een judoka die zoveel traint, kan voordeel hebben bij extra voeding en/of vocht. Een topsporter die 3 tot 6 uur per dag met zijn sport bezig is kan doorgaans niet voldoende binnen krijgen als hij zich beperkt tot basisvoedingsmiddelen.  

Wat is er extra nodig?
Een duursporter heeft zijn brandstofreserves na anderhalf uur intensieve arbeid  opgebruikt en moet dan ‘tanken’. Een wielrenner heeft geen tijd om stilstaand een boterham en een banaan te nuttigen en rustig een beker water te drinken. Een energiereep kruimelt minder en is gemakkelijker vast te houden, want op de fiets moet je ook gelijk kunnen sturen en remmen.
Een krachtsporter heeft extra eiwit nodig voor de opbouw en herstel van spierweefsel, omdat hij tijdens zijn sport spierweefsel afbreekt.
Tijdens inspanning loopt de lichaamstemperatuur op en de sporter gaat zweten. Daarom is extra vochttoevoer noodzakelijk. Dit geldt zelfs voor vierdaagse-lopers en amateurtennissers. Wanneer er onvoldoende gedronken wordt ontstaat uitdroging.
Cohen geeft in haar overzichtsartikel in het British Medical Journal dat sportsupplementen niet werken en dat uitdroging geen ziekte is, maar dit filmpje toont geen gezonde situatie. Maar er zijn ook andere meningen.  

Werkzame supplementen volgens NOC*NSF vergeleken met EFSA-claims
De commissie Wetenschappelijke Ondersteuning Topsport van NOC*NSF heeft een overzicht van werkzame supplementen voor sporters in een factsheet op haar site geplaatst. Vergelijking van dit overzicht met de toegekende claims van de Europese Voedsel en Warenautoriteit de EFSA leert dat de volgende claims voor (top)sporters zijn erkend: cafeïne verbetert de alertheid; dagelijks gebruik van 3 g creatine heeft een positief effect bij sporters die explosieve krachtsinspanningen gedurende een kort moment moeten leveren en wei-eiwit zorgt voor een snellere aanmaak van spierweefsel en een beter herstel na krachttraining. De EFSA concludeert ook dat vitamines en mineralen zinvol zijn bij de behandeling en ter voorkoming van een slechte voedingsstatus. Topsporters hebben door hun energiegebruik een verhoogde behoefte aan vitamines en mineralen die ze met een goede voeding binnen kunnen krijgen, maar wanneer dat niet lukt is aanvulling nodig.
En in tegenstelling tot berichtgeving in de media en het British Medical Journal van 18 juli 2012 vindt EFSA dat gebruik van isotone sportdranken het duurvermogen bij duursporters verbetert, maar ze zijn niet bedoeld voor de gewone consument.
Béta-alanine, glucosamine/chondroïtine, probiotica en quercitine staan ook op de factsheet werkzame supplementen van NOC*NSF vermeld, maar de beoogde effecten worden niet door de EFSA bevestigd. Waarom worden ze dan toch door het NOC*NSF als werkzaam beschouwd?

Bridging the gap
Er zijn onderzoeken waarin een gunstige werking voor (top)sporters van béta-alanine, glucosamine/chondroïtine, probiotica en quercitine wel wordt bevestigd. Binnen de topsport gaat het om details: 0,001 seconde is het verschil tussen winnen en verliezen. Sporters en hun begeleiders zijn altijd op zoek naar beter en er wordt ingezet om de lacune tussen ervaring en bewijs te overbruggen en het bewijs te bekrachtigen.
Een topsporter die supplementen wil gebruiken doet er verstandig aan om zich door een sportarts en diëtist te laten adviseren, ongeacht het niveau waarop hij of zij zijn of haar sport beoefent. En voor de sporter die in aanmerking kan komen voor dopingcontroles geldt natuurlijk altijd “gebruik NZVT!”
Maar voor de recreatiesporter en de consument hebben doorgaans geen aanvullingen nodig.

De Olympische ontwarring
Omdat sporters bepaalde voedingssupplementen gebruiken denkt de consument al gauw dat het gezond is. Zo wordt sportdrank massaal verkocht en zelfs kinderen krijgen het onder het mom van “gezond”, maar een glas Cola, 7-up of vruchtensap bevat evenveel suiker als een glas sportdrank.
Mensen die weinig bewegen en kinderen kunnen beter water of thee zonder suiker als dorstlesser nemen. 



Meer weten over sportvoeding? Kijk dan ook eens op mijn website
Met ingang van 1 januari 2013 zal deze blog alleen weergegeven worden op mijn website

donderdag 19 juli 2012

Sportprestaties en sportvoeding


Nog een paar dagen en dan finisht de Tour de France in Parijs. Dit grootste wielerevent wordt vaak overschaduwd door dopingverhalen, want “op een boterham met pindakaas red je het niet”, zo is de algemene opinie. Doping kan ervoor zorgen dat de menselijke motor wordt opgevoerd en het kan schadelijke bijwerkingen hebben. En wie zich niet aan de dopingregels houdt kan altijd ingehaald worden door de waarheid. Bovendien kun je een motor wel ombouwen zodat hij meer vermogen kan leveren, maar zonder de juiste brandstof en voldoende koeling rijdt ‘ie niet ver. Met een goede timing van de voeding- en vochtinname is het ook mogelijk voor topsporters om boven zichzelf uit te stijgen. Ook tijdens extreme sportprestaties…  

Tour de France haalbaar voor “gewone fietsers”
De Tour de France bestaat uit 21 etappes en de totale afstand bedraagt dit jaar 3479 km. Gedurende de ruim drie weken zijn er twee rustdagen ingelast. De Tour de France is de zwaarste wielerwedstrijd ter wereld. De wielrenners gebruiken veel energie en hebben extra voedingsstoffen nodig en Harm Kuipers vertelde hier ook al over in de Avondetappe van 16 juli 2012. Menigmaal werd geopperd dat de Tour niet haalbaar is voor gewone fietsers, maar dit jaar rijdt de ploeg van de Nederlandse sportarts Tessa Backhuijs dezelfde routenadat de Tourkaravaan deze de dag ervoor heeft aangedaan. In haar blog vertelt zij kort hoe het met de voeding is geregeld en vertelt zij over de fietservaringen. Toch kan het nog extremer…

Elke dag een marathon
Richard Bottram liep in de periode 2006-2007 en van 10 oktober 2010 tot en met 10 oktober 2011 elke dag een marathon; dus 365 marathons. Hij deed dit op eigen kracht, zonder doping en om dit te bewijzen liet hij zich op onverwachte momenten door de Dopingautoriteit controleren. Tijdens beide perioden is er geen positieve test door hem afgeleverd. Richard Bottram behoort tot de groep 100procent Dopefree-ambassadeurs.
Richard Bottram ondernam deze acties om aandacht en geld te vragen voor de psychosociale begeleiding van  mensen met kanker en hun naasten. Andere events waarbij sport ingezet wordt om geld in te zamelen voor onderzoek en zorg voor mensen met kanker zijn onder andere de RoParun en Alpe d’Huzes. Binnen deze beide events wordt vaak deelgenomen door mensen die zelf met kanker werden geconfronteerd of bij dierbaren in hun eigen omgeving.
Ook voor deze extreme prestatie is een goede sportvoedingskundige aanpak nodig.

Sportvoedingsadvies op maat
Iedere sport vereist een eigen aanpak en dat geldt ook voor de individuele sporter. De hongerklop en te weinig drinken kunnen de prestatie ondermijnen. Vaak wordt er bij sportvoeding alleen gedacht aan sportvoedingssupplementen, terwijl er nog heel veel winst geboekt kan worden met de basisvoeding. Sporters dienen al vanaf het begin van hun carrière goed (op)gevoed te worden met informatie over sportvoeding voor het verbeteren van hun prestatie, om blessures te voorkomen en voor het behoud en verbeteren van hun gezondheid. Vaak wordt er echter (te snel) gegrepen naar sportvoedingssupplementen. Omdat hier veel kaf onder het koren is, heeft NOC*NSF in factsheets aangegeven wat wel en wat geen effect heeft. Maar bij het gebruik van voedingssupplementen loert het dopinggevaar.

Supplementen en dopingrisico
Uit verschillende studies is gebleken dat voedingssupplementen vervuild kunnen zijn met dopinggeduide stoffen. Daarom worden topsporters hier ook voor gewaarschuwd en ze krijgen het advies om uitsluitend gebruik te maken van voedingssupplementen die op de lijst staan van het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport. Voor topsporters geldt: Goed geïnformeerd is het halve werk.

Moraal van dit verhaal
Met goed op de sporter en sport afgestemde sportvoeding is een wereld te winnen. Sportbonden en sportverenigingen hebben hierin een belangrijke taak in het regelen van goede sportvoedingskundige begeleiding van (jonge) aankomende topsporters en hun ouders. Voor een goed sportvoedingsadvies kun je het beste terecht bij de sportdiëtist. Meer weten wat Palsma Sportvoedingsadviesbureau voor jou kan doen? Kijk dan eens hier.
Oh ja, hou deze website in de gaten, want binnenkort volgt er nog meer specifieke sportvoedingsinformatie.

En ben je geïnspireerd voor een lekker fietstochtje dan is dit liedje zeker een aanrader. 



Extra nieuws:
Sinds enkele dagen is ook de website van Palsma Sportvoedingsadviesbureau online. Je vindt deze op http://www.sportvoedingsadvies.eu.
Tot 1 januari zal de blog ook nog via blogspot te lezen zijn. Na 1 januari is de blog alleen via de website beschikbaar en alle afleveringen zijn daar ook in het blogarchief te vionden. Als je de blog wilt blijven volgen, kun je je ook via de website abonneren op de nieuwsbrief. 

donderdag 12 juli 2012

Olympisch dilemma


Nog een paar weken en dan beginnen de Olympische Spelen in Londen. In Nederland woedt de discussie voort over de kosten van de Olympische Spelen van 2028. Als we dit sportevent naar Nederland willen halen zullen we ons land beter op de wereldkaart moeten zetten met betrekking tot sport, overgewicht en gezondheid. We willen minder mensen met overgewicht en meer mensen in beweging. Sport kost geld en is gebaat bij gezonde voeding. En laat daar nou net een sponsor-technisch probleem zijn… 
Ook bij de Olympische Spelen speelt dit probleem. De hoofd-sponsoren van de Olympische Spelen 2012 zijn namelijk Mc Donalds en Coca cola. Twee voedingsmiddelenproducenten die dik geld verdienen aan grote porties ongezonde voeding…
Maar dat kan toch ook anders.

Sponsoring reclame voor ongezonde producten
Sport is bedoeld voor plezier en gezondheid. Ook sportploegen worden gesponsord door het bedrijfsleven. Daar hoeft op zich niets mis mee te zijn, als het een bedrijf is dat zich bezighoudt met techniek en gezondheid voor een eerlijke competitie. Bedrijven die in artikelen handelen die minder gezond zijn, zoals Mc Donalds en Coca cola, kunnen door het sponsoren van een mondiaal sportevenement de indruk wekken dat hun producten toch wel een beetje gezond zijn en bij de sport passen.
Jacques Rogge, de voorzitter van het IOC heeft dan ook gemeld dat hij er moeite mee heeft dat deze twee bedrijven de grootste sponsors zijn omdat ze gelinkt zijn aan de toename van het obesitasprobleem in de wereld.
Toch is de combinatie industrie en gezondheid niet uniek.

Logo’s
Er is al menigmaal over de etikettering van voedingsmiddelen geschreven en op internet zijn verschillende fora die hier regelmatig aandacht aan besteden. Zoals al eerder gemeld hebben we in Nederland een oerwoud aan logo’s. Veel ervan zijn geïntroduceerd door belangengroepen van duurzaamheid, ecologische producten, maar een van de meest besproken logo’s is het “Ik kies bewust”-logo dat de komende tijd vervangen gaat worden door "Het Vinkje. Voordat een product dit logo mag voeren moet het aan een aantal eisen qua samenstelling voldoen. Dat dit soms leidt tot een vreemd gebruik van het logo is al eerder benoemd. Zodra het roer in handen gegeven wordt van de industrie en het toezicht afvlakt kan dit tot veel onduidelijkheid leiden en tot een wantrouwen tegen het logo. Is het werken met verschillende koepel- en brancheorganisaties een beter alternatief?

Convenant Gezond Gewicht
In Nederland kennen we sinds enkele jaren het Convenant Gezond Gewicht. Dit Convenant werkt samen met kennisinstituten en netwerken en organisaties die over specifieke kennis over overgewicht en obesitas beschikken, zoals het Centrum Gezond Leven van het RIVM en het Voedingscentrum. Daarnaast werkt het Convenant samen met partners uit de voedingssector, zoals de Nederlandse ZuivelOrganisatie en het Productschap Tuinbouw, organisaties uit het bedrijfsleven zoals de vakbond FNV en het Midden en Kleinbedrijf en vertegenwoordigers uit het onderwijs en de sport, zoals NOC*NSF.
Het Convenant ondersteunt een aantal projecten gericht op het behoud en het verkrijgen van een Gezond Gewicht. Hoe de geldstromen van alle betrokken organisaties lopen is mij niet bekend, maar door alle opbrengsten in een kas te storten en van daaruit de verschillende interventies te ondersteunen lijkt kansrijk.
Toch zijn er ook bedreigingen…

Investeerders nodig
Voor de ondersteuning van het Convenant Gezond Gewicht door kennisinstituten die door de overheid worden gesubsidieerd is het nodig dat deze over voldoende geld kunnen beschikken om hun werk te doen. Op dit moment lijkt dat een achilleshiel. Zo heeft de rechtbank van Utrecht op 10 juli het faillissement uitgesproken voor het Nederlands Instituut voorGezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ). Alle lopende projecten van het NIGZ worden nog wel afgerond, maar hoe het verder gaat is nog onduidelijk.
Ook andere instellingen op het gebied van sport en gezondheid die zich bezighouden met preventie hebben de afgelopen twee jaar fors ingeleverd. Toch lijkt er nog geld voldoende te zijn dat niet wordt ingezet. Al het geld dat in de derivatenhandel etc. is gestoken kan toch niet zomaar verdwenen zijn?

Mogelijke oplossing
Als alle overheden zich ook eens inzetten om al dat verdwenen geld weer boven water te krijgen zouden ze dat kunnen besteden aan allerlei zaken waar iedereen wat aan heeft. Zoals er door verschillende koepelorganisaties wordt bijgedragen aan Convenant gezond gewicht zouden ook sportbonden en andere brancheorganisaties geld beschikbaar kunnen stellen voor mooie sportevents, zoals de Olympische Spelen. Als de voedingsmiddelenindustrieën en anderen netjes belasting betalen en alle mensen die in de sport een hoog inkomen hebben nu eens een flink bedrag in de kas van de Olympische Spelen storten zouden ze daarmee de sport weer terug kunnen geven aan de sporters.
Het zou mooi zijn als multinationals zoals Mc Donalds en Coca cola niet op het sportveld opgesteld worden en dat de sponsoring van de Spelen echt het imago van “Gezond” mee kan krijgen.

woensdag 4 juli 2012

Één kopje koffie!


Heerlijk, de geur van vers gezette koffie! In Nederland is koffie een nationale drank. Koffie wordt vaak geassocieerd met wakker worden en blijven. Koffie is bekend en berucht vanwege de cafeïne. Deze stof stond op de dopinglijst bij de categorie stimulantia, maar dat is sinds 2004 niet meer het geval. Cafeïne kan de sportprestatie verbeteren als het maar goed wordt toegepast. Cafeïne-houdende energydrinks zijn hiervoor minder geschikt.
Terwijl de Tour de France net een week bezig is en de Olympische Spelen op 27 juli van start gaan is er alle reden om naar de voor- en nadelen van het gebruik van cafeïne in de sport te kijken.

Cafeïne in de sport
Sinds januari 2004 staat cafeïne niet meer op de dopinglijst. Voor die tijd werd cafeïne tot de dopingcategorie van de stimulantia gerekend. Cafeïne werkt wel stimulerend, maar blijkt bij gebruik in normale hoeveelheden niet schadelijk voor de gezondheid. Bij een optimale hoeveelheid kan cafeïne zorgen voor extra alertheid waardoor sporters net iets scherper zijn en minder (snel) last hebben van vermoeidheid, zo is onlangs ook door de European Food and Safety Authority(EFSA) bevestigd. Cafeïne kan tot een betere mentale prestatie en een verminderde pijnwaarneming leiden waardoor de sporter nog iets dieper kan gaan. Het is belangrijk dat er wel een goede dosis wordt gebruikt.

Hoeveel is er nodig?
Als optimale hoeveelheid wordt 3-6 mg per kg lichaamsgewicht aanbevolen. Een persoon van 70 kg zou vlak voor een prestatie 3 tot 6 kopjes koffie moeten drinken om er baat bij te hebben. Daarom is het voor topsporters doorgaans handiger om een cafeïnepreparaat te gebruiken, zodat er vlak voor de inspanning ook voldoende hypo- of isotone sportdrank kan worden gedronken.
Voor topsporters geldt dat het cafeïne-preparaat op de lijst dient te staan van het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport om de kans op een vervuild supplement en een positieve dopingtest te vermijden. Voor recreatieve sporters kan een verbetering van de alertheid worden bereikt met één kopje koffie. Als de recreant 1-3 kopjes koffie drinkt kan hij of zij al het voordeel hebben van een groter uithoudingsvermogen.

Cafeïne is ook te vinden in cafeïne-houdende energydrinks.

Cafeïne in energydrinks
Soms zie je wel eens sporters met een blikje van een drankje waarvan in de reclame eens beweerd werd dat je er vleugels van kreeg, maar helaas duurt die energy niet zo lang...
Naast de cafeïne kunnen energydrinks ook cafeïne-houdende stoffen als kola nut en guarana bevatten, waardoor het drankje dus meer cafeïne levert dan er op het etiket staat vermeld. Omdat het cafeïnegehalte van kola nut en guarana varieert is het dus
onduidelijk hoeveel cafeïne een drankje met deze ingrediënten werkelijk bevat. Zie ook: Energydrink maakt vleugellamReden om extra op te letten. Het is nog maar een paar weken geleden dat de GGD-Nederland adviseerde om de verkoop van cafeïne-houdende energydrinks aan banden te leggen voor kinderen, omdat die er erg onrustig van kunnen worden. Inmiddels raadt het Voedingscentrum af om deze drankjes aan kinderen beneden 13 jaar te geven. Bovendien zijn er voor kinderen andere dranken die beter voor hen zijn, zoals water.
En over water gesproken: hoe zit het eigenlijk met de vocht-afdrijvende werking van koffie?

Water bij de koffie nodig?
Mensen die bij (moeten) houden hoeveel vocht ze drinken twijfelen wel eens of ze de kopjes koffie ook mee moeten tellen, omdat “koffie vocht-afdrijvend werkt”. Uit de resultaten van verschillende onderzoeken wordt dit bij gebruik van een normale hoeveelheid (5 kopjes per dag) echter niet bevestigd. Wellicht wordt het vochtverlies op een later tijdstip weer aangevuld. Bovendien blijkt het lichaam van koffie en theedrinkers aan de cafeïne-inname te wennen waardoor zij minder vochtverlies ervaren.
Er is nog meer informatie over dit onderwerp te vinden in de folder “Koffie en bewegen”.

Samengevat
1. Cafeïne is geen doping.
2. Het prestatie-verhogend effect is te merken als er 3 tot 6 mg/kg lichaamsgewicht wordt gebruikt.
3. Voor sporters is het gemakkelijker om een optimale hoeveelheid cafeïne in te nemen met behulp van een preparaat. Let er echter wel op dat dit aan de eisen voor het NZVT voldoet.

4. Recreatieve sporters kunnen al alerter worden na het drinken van één kopje koffie en ze kunnen meer uithoudingsvermogen bereiken als ze 1-3 kopjes koffie nemen.
5. Energydrinks met kola nut en guarana bevatten meer cafeïne dan er op het etiket staat.
6. Cafeïne leidt niet tot extra vochtverlies tijdens sport.

Tot slot
Gelukkig hoeven de sportende koffieliefhebbers hun kopje(s) koffie niet te mijden op de dagen dat het erom spant. Ze hoeven zich geen zorgen te maken over een positieve dopingtest. Het kan zelfs helpen om goed te trainen op het ritme van "Ëén kopje koffie".
En wie de limiet(en) voor Londen niet gehaald heeft, maar wel mogelijk zicht heeft op Rio de Janeiro kan zich alvast goed voorbereiden op het ritme van "The Coffee Song".

donderdag 21 juni 2012

Gezonde leefstijl bereikbaar voor iedereen


Als groenten en fruit goedkoper worden aangeboden wordt er meer van ingekocht door consumenten blijkt uit onderzoek van Wilma Waterlander. Gezonde voedingsmiddelen, zoals vis, mager vlees, groente en fruit zijn duurder dan ongezonde voedingsmiddelen, zoals vette vleeswaren en gezoete koolhydraatrijke voedingsmiddelen. Daarnaast blijkt dat educatie in combinatie met prijsafspraken tot gezondere keuzes leidt. Nu is er wel een logo ontworpen dat consumenten moet helpen om gezondere keuzes te maken, maar dit is op veel gezonde voedingsmiddelen niet te vinden en kennis van voeding bij de consument is dringend gewenst.

Het onderzoek
Uit het onderzoek van Wilma Waterlander blijkt dat prijsmaatregelen voor voeding kunnen worden ingezet om de bevolking aan te zetten tot gezondere voedingskeuzes. Zo blijkt dat consumenten meer groente en fruit kopen als dit goedkoper is. Als het publiek vervolgens ook informatie krijgt over gezondheidsaspecten van groenten en fruit wordt er nog meer groente en fruit gekocht. Combinatie van lagere prijzen met informatie over gezondheid kan een zinvolle strategie zijn om mensen te verleiden en motiveren om gezonder te eten. Dit zou op termijn kunnen leiden tot een verbetering van de volksgezondheid en lagere zorgkosten. Wat kunnen we hiermee in de praktijk?

Afprijzen en onderwijzen
Er dient goed nagedacht te worden wat de gevolgen zijn van prijsverlaging van gezonde voedingsmiddelen voor de productieketen en de natuur. De consument kan echter wel overgehaald worden om gezonde voeding te kopen door spaaracties te koppelen aan het kopen van gezonde levensmiddelen, bijvoorbeeld extra zegels of sportplaatjes of andere gadgets te geven bij aankoop van een groente of fruit. De gezonde voedingsmiddelen kunnen worden voorzien van informatie over de bereidingswijzen en een aantal recepten. Daarnaast kan iets worden toegevoegd over de voedingswaarde van het product. Hier zijn geen logo’s voor nodig.

Logo’s en labels
In ons land is een oerwoud van logo’s en labels op voedingsmiddelen te vinden. De consument weet echter steeds minder goed zijn/haar weg in het logodoolhof te vinden. Bovendien worden de logo’s ongeloofwaardig doordat ze gesponsord worden door de industrie.
Zo trof ik onlangs het beroemde “Ik kies bewust”-logo zelfs aan op een fles alcoholvrije mousserende wijn.


Navraag bij de verkoper leerde dat dit product namelijk heel geschikt is als alternatief voor alcoholhoudende wijn voor zwangere en lacterende vrouwen en vrouwen met een kinderwens. In al die ruim dertig jaar dat ik werkzaam ben als (sport)diëtist en voedingskundige heb ik echter nog nooit van een zwangere vrouw gehoord dat ze behoefte had aan alcoholvrije wijn…
Daarnaast heb ik sinds het bestaan van de logo’s nog nooit een onbewerkt fruit of groente gezien waarop het logo te vinden is. En ook de recessie zal invloed hebben op keuzes.

Recessie en gezondheid
De eerste economische wet van vraag en aanbod leert dat de vraag naar een product daalt als de prijs van het product stijgt en vice versa. Tijdens de interventie Hartslag in Zuid-Limburg bleek al dat het voor mensen uit lagere inkomensklassen onvoldoende geld hebben om aan de normen voor een gezonde voeding te voldoen. Gezien de economische recessie is de kans groot dat deze groep zal toenemen. De deelname aan (betaalde) sportactiviteiten zal afnemen, omdat steeds meer mensen hun betaalde baan verliezen. Door de voorgestelde ontslagversoepeling zullen er steeds meer werkzoekenden ouder dan 50 jaar bij komen en hun koopkracht zal de komende jaren fors afnemen. Het laat zich raden welke keuzes deze groep zal maken qua voeding en sport. Wat is hieraan te doen?

Tij te keren door duurzaam beleid
Ik ben geen politicus of econoom. Ik heb een echt vak geleerd. Daarnaast kun je met GBV soms al een heel eind komen. Het is jammer dat het daaraan bij de dames en heren in het Haagse pluche lijkt te ontbreken.
Uit de laatste voedselconsumptiepeiling blijkt dat de inname van groente, fruit en vis te wensen overlaat. Ook is uit meerdere onderzoeken gebleken dat een gezonde voeding tot minder obesitas en andere leefstijlaandoeningen leidt. Demissionair minister Schippers heeft op 12 juni aangegeven dat ze een keukentafeldiscussie wil starten over de zorgkosten. Misschien een tip voor haar om mijn blogarchief eens door te nemen, want het wordt tijd dat er stevig ingezet wordt op preventie en dan graag wat langer dan vier jaar. Preventie is al te vaak en te lang het stiefkind geweest in het handelen van de overheid zoals te lezen is in “Preventie is net slagroom”. Preventie is geen luxe, maar brood- en broodnodig. Een gezonde leefstijl moet bereikbaar zijn voor iedereen. Uiteraard zijn hier genoeg ideeën over. Ik lees ze graag…
Oh ja, GBV betekent Gezond Boeren Verstand…

donderdag 14 juni 2012

Herstellen en doorgaan


Zondag 17 juni spant het erom. Het is erop of eronder. Het Nederlands elftal kan uitschakeling in de eerste fase van het EK voorkomen als Duitsland zijn sportieve plicht doet en ons elftal van de Portugezen wint met tenminste twee doelpunten verschil. Spelers en ondersteunend personeel dienen zich mentaal en fysiek weer op te laden.
Naast de 16 miljoen “deskundige coaches” heeft Nederland slechts enkele honderden sportdiëtisten die goede tips voor een goed herstel door voeding en vocht kunnen geven om er zondag voor te gaan. Hierbij wordt rekening gehouden met hoge temperaturen en de mate van inspanning die de voetballers moeten leveren.

Herstelvoeding bij hitte
Wanneer tijdens een inspanning in zeer warme omstandigheden weinig gelegenheid is om voldoende te drinken is het vooraf nodig om het vochttekort zoveel mogelijk te voorkomen en na die tijd om het vochtverlies zo snel mogelijk weer aan te vullen. Na de wedstrijd zijn de brandstofvoorraden geslonken en het spierweefsel is beschadigd. Daarom hebben de voetballers naar alle waarschijnlijkheid tijdens de rust en gelijk na de wedstrijd een hersteldrank gedronken die koolhydraten en eiwit bevatte voor het aanvullen van het vocht, de brandstofvoorraad en het herstel van het spierweefsel. Ook vandaag zal in het teken staan van het aanvullen van vocht, energie en het bevorderen van het herstel. Verder moet er de komende dagen bijgetankt worden voor de wedstrijd van zondag tegen Portugal.

Voeding en vocht voor warme omstandigheden
Als er bij hoge temperaturen een inspanning geleverd moet worden wordt er veel vocht verloren. Het vochtverlies kan tegengegaan worden door het verlagen van de lichaamstemperatuur, bijvoorbeeld door het dragen van koelvesten. Tijdens de trainingen en de wedstrijd is dit niet handig vanwege het extra gewicht.
Het is raadzaam om een paar uur van te voren al voldoende te drinken en tijdens de training en wedstrijd elke gelegenheid te gebruiken om het vochtverlies weer aan te vullen. Er moet gedronken worden voordat er een dorstprikkel wordt ervaren. Dorstgevoel duidt op een vochttekort.

Uitdroging
Sporters met een vochttekort worden dan minder alert, ze kunnen last krijgen van hoofdpijn en kramp en hun prestatie neemt af. De coördinatie kan zelfs verstoord raken en sporters kunnen zelfs flauwvallen. Omdat voetballers en andere spelsporters minder kans hebben om te drinken tijdens het spel dan een individuele sporter is de kans op klachten door vochttekort bij spelsporters groter dan bij solistische sporters, zoals marathonlopers.
Voetballers die last hebben van de warmte zullen minder goed samenspelen en het spel wordt ook trager en meer chaotisch omdat spelers minder alert zijn. Na een voetbalwedstrijd in zeer warme omstandigheden zijn de spelers dan ook meer vermoeid dan na een toernooi bij temperatuur van rond de 20˚C. Spelers die minder fit zijn dan gewoonlijk kunnen hier nog meer hinder van ondervinden.
Uiteraard gelden de omstandigheden voor beide elftallen. Naast voeding- en vochtstatus spelen natuurlijk ook andere factoren een rol, maar dat laat ik graag aan andere analytici over. Toch zijn er wel tips te geven over voeding en vocht bij warme omstandigheden waar je ook als (fanatieke) amateurvoetballer wat aan kunt hebben.

Tips voor voetballen in warme omstandigheden
1. Drink dagelijks tenminste 1,5 liter vocht verdeeld over de dag.
2. Neem op de avond voorafgaand aan de wedstrijd een koolhydraatrijk gerecht, zoals pasta of rijst.
3. Gebruik op de wedstrijddag magere koolhydraatrijke maaltijden, zoals pasta met rode saus, brood met zoet beleg gecombineerd met magere of halfvolle melk, yoghurt of karnemelk.
4. Neem de laatste maaltijd ongeveer 1,5 tot 2,5 uur voor de wedstrijd.
5. Voor de wedstrijd dient er een goede warming-up plaats te vinden waarbij tijdens warme omstandigheden best extra gedronken mag worden.
6. Drink voor het opkomen op het veld 1-2 bekertjes water of dorstlesser, maar neem als het warm is 2-4 bekertjes vocht.
7. Zorg dat er tijdens de wedstrijd voldoende gevulde bidons aan de zijkant beschikbaar zijn zodat de sporters ook kunnen drinken als het spel het toelaat.
8. Drink tijdens de rust tenminste 2-4 bekertjes vocht, maar drink bij warm weer extra en houd rekening met  wat je kunt verdragen.
9. Ook in de tweede helft dienen er voldoende gevulde bidons aan de zijlijn beschikbaar te zijn voor de voetballers om extra te drinken wanneer het spel even stilvalt.
10. Neem na de wedstrijd tenminste één bidon van een halve liter hersteldrank met een verhouding van eiwit:koolhydraten van 1:3 of 1:4 en vul het verloren vocht voldoende aan.

Tot slot
Als je je voeding echt goed wilt aanpakken: vraag dan eens advies aan de sportdiëtist! Je vindt een adres van een sportdiëtist bij jou in de buurt op de website van de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland.
Wanneer je als s(up)porter behoefte hebt aan mentale ondersteuning bij het verwerken van de wedstrijd van 13 juni, dan kan het zinvol zijn om dit pastoraal woord tot je te nemen.
De Oranjemannen gaan ervoor en ze zijn enorm gebrand om de kleine kans te pakken om door te gaan naar de volgende ronde. We moedigen ze aan (geluid aan aub) en duimen dat Nederland zondag tenminste twee doelpunten meer scoort dan Portugal.